فقر آهن چیست؟

فقر آهن چیست؟

فقر آهن یکی از شایع ترین اختلالات خونی است که موجب کمبود گلبول های قرمز سالم و کافی در سطح خون می شود. آهن مهم ترین عنصر موجود در بدن است که در گلبول های قرمز خون یافت شده و وظیفه ساخت هموگلوبین را بر عهده دارد. هموگلوبین نیز وظیفه اکسیژن رسانی به کل بدن را بر عهده میگیرد؛ در نتیجه زمانی که بدن شما با فقر آهن رو به رو باشد نمیتواند اکسیژن لازم و کافی را به تمام نقاط بدن شما برساند که این روند موجب ایجاد مشکلات متعددی از جمله تنگی نفس خواهد شد. زمانی که بدن نتواند اکسیژن کافی به بافت های مختلف خود برساند، انرژی لازم برای انجام فعالیت های مختلف بدن تولید نشده و عملکرد کل بدن مختل خواهد شد.

وظایف آهن در بدن

از جمله وظایف مهم این عنصر در بدن می توان به: انتقال اکسیژن، کمک به ساخت برخی پروتئین ها، کمک به ساخت آنزیم ها، مبارزه با عفونت ها، تقویت سیستم ایمنی بدن

علائم فقر آهن

فقر آهن در صورت خفیف بودن نشانه و علائم خاصی نداشته و ممکن است فقط با یک آزمایش خون ساده دیده شود، اما در صورتی که فقر آهن تشدید شود علائم زیر را برای فرد به دنبال خواهد داشت.

خستگی بیش از حد
ضعف
رنگ پریدگی
سردی دست و پا
تنگی نفس
احساس درد در قفسه سینه
سردرد
سرگیجه
ناخن های نرم و شکننده
سوزن سوزن شدن پا
بی میلی و بی اشتهایی
ریزش مو
آسیب به کبد

واضح ترین نشانه های فقر آهن رنگ پریدگی، سرد بودن دست و پا و خستگی همیشگی این افراد است.

فقر آهن و سرگیجه

زمانی که فقر آهن در بدن فرد درمان نشده و تشدید شود، به دلیل نرسیدن اکسیژن کافی به مغز ممکن است فرد به طور مکرر تعادل خود را هنگام راه رفتن از دست داده و با زمین برخورد کند.

چه عواملی موجب کم خونی ناشی از فقر آهن می شوند؟

قاعدگی و عادت ماهانه

عنصر آهن در گلبول های قرمز خون قرار دارد، از این رو بانوانی که ماهانه دچار قاعدگی های سنگین می شوند با از دست دادن خون آهن زیادی را از دست می دهند که اگر از مکمل های با کیفیت آهن و با مواد خوراکی حاوی این عنصر استفاده نکنند به راحتی به کمخونی ناشی از فقر آهن مبتلا می شوند.

بارداری

زمانی که فرد باردار می شود، بدن برای اکسیژن رسانی و تغذیه به جنین به آهن بیشتری نیاز دارد که اگر این نیاز از راه یک تغذیه مناسب و استفاده از مکمل های آهن برطرف نشود فرد باردار به آنمی ناشی از فقر آهن دچار می شود که می تواند آسیب های زیادی را برای مادر و جنین در پی داشته باشد.

جراحی روده

آهن موجود در مواد غذایی شما در روده کوچک جذب خون شده و مورد استفاده بدن قرار می گیرد.
زمانی که به دلایل مختلف فرد تحت عمل جراحی روده قرار گرفته و قسمتی از روده خود را از دست داده است، ممکن است نتواند مانند سابق آهن موجود در مواد غذایی مصرفی را جذب کرده و به فقر آهن دچار می شود.

مصرف نکردن آهن به مدت طولانی

اگر از رژیم غذایی خاصی مانند: گیاهخواری پیروی کنید و بدن شما مدت زمان طولانی نتواند از طریق مواد خوراکی مصرفی شما نیاز خود به آهن را بر طرف کند دچار فقر آهن و بروز علائم آن خواهید شد.
ما به افراد گیاهخوار استفاده از یک مکمل آهن با کیفیت را برای رفع نیاز بدن خود توصیه می کنیم.

اهدا کننده های مکرر خون

افرادی که بطور مرتب خون اهدا می کنند، به دلیل از دست دادن خون زیاد در خطر ابتلا به فقر آهن قرار دارند؛ بدین ترتیب به این افراد توصیه می شود پس از یک الی دو مرتبه اهدا خون یک آزمایش خون ساده داده و سلامت بدن خود را بررسی کنند.

از دست دادن خون

از دست دادن خون به دلیل ابتلا پولیپ معده، زخم معده و سرطان کورلورکتان نیز می تواند موجب فقر آهن فرد شود.

چگونه فقر آهن را درمان کنیم

فقر آهن خفیف

اگر فقر آهن شما خفیف باشد می توانید با مصرف مواد غذایی آهن دار به راحتی این کمبود را جبران کرده و از شدید شدن آن و بوجود آمدن علائم آن جلوگیری کنید.
مواد غذایی بسیاری وجود دارد که می تواند نیاز بدن شما به این عنصر را رفع کند که در ادامه به بررسی آن ها خواهیم پرداخت.

نخود فرنگی
میوه خشک
کشمش
مغزیجات
اسفناج
عدس
لوبیا
انواع نان
پاستا
تخمرغ
گوشت
شما با مصرف گوشت می توانید بیشترین مقدار آهن را جذب کنید.

یکی دیگر از مواردی که می تواند جذب آهن مصرفی شما را بالا ببرد، مصرف همزمان ویتامین سی و آهن است.

فقر آهن شدید

اگر علائم نام برده شده را دارا هستید بهتر است به سرعت به یک متخصص غدد مراجعه کرده و تحت درمان قرار بگیرید.
فقر آهن شدید را نمی توان فقط با مواد خوراکی درمان کرد و لازم است به صلاح دید پزشک متخصص چندین ماه از مکمل های تامین کننده این عنصر استفاده کنید.

عوارض ناشی از ابتلا به کمخونی ناشی از فقر آهن

مشکلات قلبی

زمانی که شما به کمخونی ناشی از فقر آهن مبتلا می شوید، به دلیل ساخته نشدن مقدار کافی هموگلوبین؛ اکسیژن کافی به بافت های مختلف بدن شما نرسیده و بدن دچار کمبود انرژی و تنگی نفس می شود. قلب برای جبران این مشکل سرعت ضربان خود و پمپاژ خون را افزایش داده که این روند موجب گشاد شدن دریچه های قلب و نارسایی آن می شود.

زایمان زودرس و تولد نوزاد کم وزن

بانوان باردار اگر نتوانند فقر آهن خود را از طریق مصرف مکمل های آهن و یا مواد غذایی حاوی این عنصر رفع کنند ‌؛ دچار زایمان پیش از موعد و تولد نوزاد کم وزن خواهند شد.

کودکان

کودکانی که نتوانند نیاز بدن خود به آهن را از طریق شیر مادر و یا شیر خشک مصرفی خود بر طرف کنند نیز دچار فقر آهن شده و نمی توانند رشد و تکامل خود را بطور کامل و بسرعت انجام دهند و همیشه از همسن و سالان خود لاغر تر قد کوتاه تر و تنبل تر هستند.

تضعیف سیستم ایمنی بدن

زمانی که به دلیل فقر آهن اکسیژن کافی به بافت های مختلف بدن نرسد، سیستم ایمنی بدن ما ضعیف شده و زمینه ابتلا به بیماری های مختلف خصوصا عفونت ها فراهم خواهد شد.